Sık Sorulan Sorular

2025 Sistem Kurulum Rehberi ile Adım Adım Yaklaşım

ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi’nin en temel yapı taşlarından biri, sistemin kapsamının doğru belirlenmesidir.

Bu kapsam, belgenin geçerli olduğu alanları ve sınırları tanımlar; denetimlerin, süreçlerin ve politika hedeflerinin merkezinde yer alır.

Yanlış veya eksik belirlenmiş bir kapsam, hem denetimlerde uygunsuzluk sebebidir hem de sistemin başarısını doğrudan etkiler.

ISO 9001’de Kapsam Ne Anlama Gelir?

ISO 9001 Madde 4.3'e göre kapsam:

“Kuruluşun faaliyetlerinin, ürünlerinin ve hizmetlerinin hangi bölümlerinin kalite yönetim sistemine dahil edildiğini tanımlar.”

Kapsam Belirleme Neden Önemlidir?

• Denetim sınırlarını netleştirir

• Dahil olmayan faaliyetleri gerekçelendirir

• Kurumun faaliyet alanını uluslararası geçerlilikle ifade eder

• Dokümantasyon ve süreç tasarımının temelini oluşturur

ISO 9001 Kapsamı Nasıl Belirlenir?

Kuruluşun Amaç ve Bağlamını Anlayın

• Kuruluşun faaliyet alanları, ürün/hizmet yapısı

• Fiziksel yerleşkeler (tek lokasyon mu? şube var mı?)

• Pazarları ve hedef müşteri grubu

İlgili Tarafları ve Beklentilerini Değerlendirin

• Müşteriler

• Tedarikçiler

• Yasal otoriteler

• Üst yönetim ve çalışanlar

Ürün ve Hizmet Portföyünü Belirleyin

• Kalite sistemine dahil olan ürünler

• Hariç bırakılan süreçler varsa (örneğin AR-GE, tasarım vb.), nedenleri net olmalı

Uygulanabilirlik İncelemesi Yapın

• ISO 9001’in tüm maddeleri uygulanabilir mi?

• Uygulanamayan varsa gerekçesi yazılı olmalı (örn. 8.3 Tasarım Hariçliği)

Kapsamı Dokümante Edin

Kapsam cümlesi kısa, net ve kuruluşu tanımlayıcı olmalıdır:

Örnek kapsam ifadeleri:

“Otomotiv sektörüne yönelik plastik enjeksiyon parçalarının üretimi ve satışı”

“Endüstriyel otomasyon sistemlerinin tasarımı, kurulumu ve satış sonrası hizmetleri”

“Çevre dostu alüminyum profillerin ithalatı, satışı ve müşteri taleplerine göre fason üretim yönetimi”

Kapsam Belgesi Hangi Dokümanlarda Yer Almalı?

• Kalite El Kitabı (varsa)

• KYS Politikası veya sistem tanıtım sunumlarında

• Denetim planı ve başvuru formlarında

• ISO 9001 sertifikasında

Denetimlerde Sık Sorulan Sorular

YYS Danışmanlık ile Ne Sağlıyoruz?

• Kuruluşa özel kapsam analizi

• İlgili taraflar ve bağlam analizi ile uyumlu kapsam ifadesi

• Hariç bırakılacak süreçlerin uygunluğunun kontrolü

• Sertifika başvurusuna uygun kapsam hazırlığı

• Denetimlerde kapsamla ilgili uygunsuzluk yaşanmaması için destek

Sonuç

ISO 9001’de kapsam, sadece bir cümle değil, sistemin sınırlarını çizen stratejik bir ifadedir.
Net, anlamlı ve doğrulanabilir bir kapsam; kalite yönetiminizin doğru temele oturduğunu gösterir.